door derdejaarsstudenten lerarenopleiding Duits, HAN Nijmegen

ICT, de ene leraar zijn vriend en de andere leraar zijn vijand. In onze moderne wereld is ICT overal om ons heen. Het behoort zelfs tot de 21e-eeuwse vaardigheden (SLO, 2022) die wij leerlingen leren, zodat ze naast vakkennis ook vaardigheden opdoen om te functioneren in de huidige maatschappij. ICT in het onderwijs is vandaag de dag dus onmisbaar. Dit alles lijkt natuurlijk logisch, toch is het voor veel docenten een groot struikelblok. Want hoe zorg je ervoor dat ICT tijdens de les een aanvulling is? Welke tools kun je precies voor welk onderdeel van je les gebruiken? En hoe weet je welke mogelijkheden er überhaupt zijn?

Op woensdag 8 februari jl. hebben wij, een groep studenten van de lerarenopleiding Duits aan de HAN in Nijmegen, een symposium georganiseerd. Deze middag stond in het teken van de inzet van ICT in het moderne vreemdetalenonderwijs (MVT). De middag werd geopend door twee studenten die in een presentatie toelichting hebben gegeven over het hoe en waarom van ICT-inzet in het onderwijs, waarna de meningen van de bezoekers werden gepolst door middel van een aantal stellingen over ICT-gebruik. Hierna zijn de workshops voorgesteld waar de deelnemers vervolgens uit konden kiezen. Er waren vier workshops, namelijk: podcast in het MVT, woordenschat en ICT, digitaal toetsen en een workshop die in het teken stond van een escaperoom waarmee leesvaardigheid wordt getraind. 

De middag werd afgetrapt met twee workshops. De workshop podcast in het MVT werd gegeven door Jochem Hiddink in het IXperium. Het IXperium is een ICT-innovatiecentrum binnen de HAN. Centraal stond het maken en inzetten van een podcast binnen het moderne vreemdetalenonderwijs. Er was een korte uitleg over hoe je een podcast kunt inzetten in de praktijk, waarbij de technische aspecten werden behandeld. De groepen werden daarnaast aan de slag gezet en mochten zij zelf een eigen podcast opnemen. Zo hebben zij zelf kunnen ervaren hoe dit functioneert, waar je misschien tegenaan kunt lopen en hoe je dit concreet en vakspecifiek kunt inzetten. Een informatieve en productieve workshop, waar de deelnemers met veel enthousiasme op terugkeken. De workshop over woordenschat werd gegeven door Annemieke de Jong-Haarlem. Zij heeft de deelnemers een aantal tools voorgesteld waarbij leerlingen spelenderwijs met woordenschat in de vreemde taal bezig zijn. Met de tool Goosechase moesten er bijvoorbeeld binnen een bepaalde tijd voorwerpen worden gezocht met de passende vertaling. Dit leverde erg fanatieke deelnemers op, die op verschillende manieren zorgden voor een snelle en succesvolle afronding van de opdracht. 

De workshop Escaperoom leesvaardigheid werd geleid door Annabel van Kesteren, docente Duits op het Canisius College te Nijmegen. Zij begon de workshop met het tonen van haar eigen creatie, die zij bij haar afstudeeronderzoek heeft ontwikkeld. Deze escaperoom heeft zij gemaakt middels de ICT-tool Genially. De tool biedt veel ruimte om zelf dingen te creëren. Annabel kan niet alleen ontzettend boeiend vertellen over de mogelijkheden van Genially als tool in de klas, maar daarnaast biedt een escaperoom voor het oefenen van leesvaardigheid ook veel mogelijkheden om de motivatie van leerlingen positief te beïnvloeden. Annabel heeft in haar eigen escaperoom, tevens voorbeeld tijdens de workshop, een Duitse krimi als thema gebruikt en de tool zo ingezet, dat leerlingen echt worden gestimuleerd het correcte antwoord spelenderwijs te achterhalen. Om de leerlingen ervan te weerhouden dat zij willekeurig iets invullen worden ze doorgeleid naar een extra vraag zodra ze een foutief antwoord geven. Tot slot kregen de deelnemers een sjabloon van Genially toegestuurd, zodat zij zelf aan de slag konden gaan met het maken van een eigen leesvaardigheidsescaperoom en konden ervaren hoe het is om met deze tool te werken. 

Ook was er een workshop over toetsing, gegeven door Laurens van der Goot. Deze workshop was erg geliefd bij de deelnemers zowel tijdens als voorafgaand aan het symposium. Als organisatie merkten wij dat digitale toetsing erg speelt bij de beroepspraktijk en hier wilden we dan ook graag op aansluiten. Bij deze workshop gingen de deelnemers aan de slag met verschillende toetsvoorbeelden die met behulp van ICT-tools waren neergezet. Denk hierbij aan een digitaal stukje literatuur waar leerlingen zelf een einde mogen verzinnen. Bij deze opdracht kwamen er van de deelnemers zeer creatieve oplossingen. De dag werd hierna afgesloten met een uitwisseling in groepen en daarna nog een centrale terugkoppeling, waarna het tijd werd voor het napraten onder het genot van een maaltijd. Uiteindelijk stond er bij vertrek nog een goodiebag klaar met spullen voor de, in ICT geïnteresseerde, MVT-docent.

Organiseren – een vak op zich…
Het was voor ons een heel leerzaam traject om onze brede professionele basis te ontwikkelen. In het proces vooraf hebben wij contact moeten leggen met elkaar, onze docenten, de workshopleiders, de HAN en de deelnemers. We hebben tijdens het proces voorafgaand aan het symposium gemerkt dat het van essentieel belang is om tijdig te communiceren. Ook het plannen en organiseren kwam om de hoek kijken. Wat wij vooral als zeer moeilijk ervoeren was het feit dat je niet goed weet hoeveel deelnemers je kunt verwachten. Toen wij net de aanmelding open hadden gezet kwamen er nog niet veel aanmeldingen binnen, terwijl er in de laatste week van de aanmeldmogelijkheid veel aanmeldingen binnenstroomden. Dit was voor ons even omschakelen, want we hadden niet snel gerekend op vijftig deelnemers. Uiteindelijk kwamen er op de dag zelf minder bezoekers dan verwacht. Dit vergde enige flexibiliteit van ons, maar gelukkig hebben wij ons draaiboek kunnen bijstellen om het nog enigszins soepel te laten verlopen. Wij kunnen dus met tevredenheid terugkijken op het symposium en het gehele proces en zijn blij om  hiermee een bijdrage hebben te kunnen leveren aan onze eigen toekomst en de toekomst van het moderne vreemdetalenonderwijs. 

Bibliografie
SLO.(2022, 18 januari). 21e-eeuwse vaardigheden.  https://www.slo.nl/thema/meer/21e-eeuwsevaardigheden/